Hoe wordt laboratoriumdiagnostiek gebruikt

Laboratoriumonderzoek gebeurt op aanvraag van de huisarts (eerstelijnszorg) of op aanvraag van de medisch specialist (tweedelijnszorg). Het aangevraagde onderzoek wordt uitgevoerd met gevalideerde tests, in gecertificeerde laboratoria door gekwalificeerd personeel onder verantwoordelijkheid van bijvoorbeeld een klinisch chemicus, medisch microbioloog, medisch immunoloog of patholoog.

Organisatie en logistiek

Laboratoriumdiagnostiek omvat het hele traject: van monsterafname tot en met interpretatie van de meting en terugkoppeling van de resultaten.

1. monsterafname

Bloedafname en inzameling van lichaamsmaterialen zoals urine, feces of speeksel vormen een integraal onderdeel van de laboratoriumdiagnostiek. De vereiste voorzieningen en logistieke procedures vallen in Nederland onder de verantwoordelijkheid van het laboratorium. 

2. laboratoriumanalyse

Een laboratoriumspecialist voert de tests uit en controleert, beheert en interpreteert de gemeten waarden.

3. Terugkoppeling en consult

De uitslag van een test is meer dan een getal! De gemeten waarden moeten worden geïnterpreteerd in de context van het medisch dossier van de betrokken patiënt. Dat vereist een goede communicatie over en weer tussen de aanvrager van een test (zoals een medisch specialist) en het laboratorium. Indien nodig informeert de laboratoriumspecialist de behandelend arts over de resultaten van het onderzoek of wint de behandelend arts advies in over aanvullend laboratoriumonderzoek.

Efficiënt en doelmatig

Intensieve samenwerking tussen artsen en laboratoriumspecialisten is kenmerkend voor Nederland. Illustratief is de Landelijke Eerstelijns Afspraak (LESA) Rationeel aanvragen van laboratoriumdiagnostiek, die richtlijnen geeft voor de meest aangevraagde laboratoriumonderzoeken en de samenwerking tussen huisartsen, klinisch chemici en artsen-microbioloog. Deze richtlijnen stimuleren doelgerichte aanvragen en voorkomt overmatig gebruik van laboratoriumdiagnostiek. De terugkoppeling van testresultaten en beslissingen over vervolgonderzoek zijn gebaseerd op nauw overleg tussen laboratorium en arts. Dat leidt tot maximaal profijt voor de patiënt en minimale kosten op het zorgbudget. Zo zijn alle schakels in de keten van aanvraag, uitvoer en terugkoppeling met elkaar verbonden.



Laboratoriumdiagnostiek is cruciaal in het medische beslissingstraject. Laboratoriumonderzoek wordt aangevraagd door de arts en uitgevoerd door het laboratorium dat verantwoordelijk is voor de hele keten: van monsterafname in de prediagnostische fase tot en met consultatie in de postdiagnostische fase.